آشنایی با انواع منبع انبساط و نحوه عملکرد آنها

منبع انبساط چیست ؟

منبع انبساط دستگاهی است که برای محافظت از سیستم های گرمایشی به منظور جلوگیری از فشار زیاد آب و همچنین به جبران آب های از دست رفته در حال گردش درون سیستم های گرمایشی، مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی مخزن انبساط با دو هدف مهم ایفای نقش می کند. به این ترتیب، این مخزن, علاوه بر متوازن و هماهنگ کردن فشار بالای سیالات گرم شده، و همین طور تامین کردن آب گرم مورد نیاز، باعث می شود که آب با فشار مناسب و کافی به تمام واحدهای ساختمان همچنین به طبقات بالاتر انتقال یابد.

منبع انبساط چه کاربردی در سیستم های گرمایشی دارد؟

منبع انبساط و یا مخزن انبساط در تمامی سیستم های گرمایشی مانند موتورخانه، پکیج و … تعبیه می شوند، که انبساط آب موجود در سیستم را گرفته و از گسترش و افزایش فشار آب در سیستم پیشگیری می کند. در سیستم های گرمایش مرکزی و یا موتورخانه، دما و حجم آب درحال گردش داخل لوله ها بر اثر حرارت مستقیم افزایش می یابد و فشار آب غیر قابل کنترل می شود، که همین امر، موجب ترک خوردگی و نشتی لوله ها و در نهایت ترکیدن و انفجار دیگ و سایر تجهیزات می شود.

در چنین مواقعی برای اطمینان خاطر و پیشگیری از چنین اتفاق هایی از شیر اطمینان استفاده می کنند، که این شیر قسمتی از آب اضافی را از سیستم تخلیه کرده و فشار را به حد نرمال می رساند. اما توجه داشته باشید که حتی گاهی اوقات به شیر اطمینان هم نمی شود اعتماد کرد. زیرا ممکن است، خود شیر به تنهایی دچار مشکلات فنی بوده و شما بدون آگاهی شیر اطمینان را باز کنید و شاهد از دست رفتن میزان قابل توجهی از آب داخل سیستم گرمایشی باشید. تعمیر موتورخانه و اجزای آن امری مهم برای بالا بردن راندمان کاری سیستم های گرمایشی و همچنین جلوگیری از آسیب های جبران ناپذیر تلقی می شود.

انواع مخزن انبساط و نحوه عملکردشان

به این ترتیب، منابع انبساط به دو نوع کلی منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته، دسته بندی می شوند، که در ادامه این مطلب به شناخت و معرفی هر یک از این دو نوع و عملکردشان خواهیم پرداخت.

منبع انبساط باز

منبع انبساط باز همانگونه که از اسمش پیداست، در فضای باز قرار داشته و به نحوی است که هوای آزاد اشراف کامل بر روی این منبع دارد، باز بودن این منبع موجب می شود، که فشار مستقیم هوا به سیالات درون سیستم گرمایشی وارد شده و سطح آب را تحت الشعاع خود قرار دهد.

این نوع از منابع برای سیستم های گرمایشی کم فشار مناسب است. توجه داشته باشید که منبع انبساط باز باید در بالاترین ارتفاع از مبدل حرارتی به منظور تنظیم و متوازن کردن فشار آب قرار گیرد و از گسترش و هدر رفتن آب جلوگیری کند. و هرچه در ارتفاع بالاتری قرار گیرد، آب با فشار بهتری به کل سیستم پخش خواهد شد. محل نصب و راه اندازی مخازن باز معمولا در پشت بام ساختمان است.

انواع مخزن انبساط باز

مخزن انبساط باز از نظر جنس منبع به انواع مختلفی دسته بندی می شوند :

1. مخزن انبساط آلومینیومی
2. مخزن انبساط آهنی (گالوانیزه)
3. مخزن انبساط فایبرگلاس

مزایای مخزن انبساط باز

• قیمت خرید پایین نسبت به مخزن انبساط بسته
• پایین بودن هزینه تعمیر و سرویس
• ضریب اطمینان بالا

معایب مخزن انبساط باز

• عملکرد نامناسب در سیستم های پرفشار
• احتمال زنگ زدگی و پوسیدگی
• نیاز به لوله کشی در پشت بام ساختمان
• هدر رفت انرژی در فصل زمستان

منبع انبساط بسته

مخزن انبساط بسته در یک محفظه کاملا پوشیده است، که برعکس مخزن انبساط باز هیچگونه تعاملی با هوای آزاد ندارد. این مخزن از دو بخش جداگانه، که یک بخش برای گاز بی اثر و دیگری برای ورودی آب در حال جریان در سیستم گرمایشی می باشد. فشار مورد نیاز این منبع توسط بالشتک های هوا و گاهی با بالشتک های گاز تامین می شود. فشار این سیستم گرمایشی با متعادل شدن میزان آب و فشار گاز تنظیم می شود. به همین دلیل، منبع انبساط بسته باید در موتورخانه و یا در مجاورت دیگ آبگرم نصب شود.

منبع انبساط بسته خود نیز، از نظر عملکرد و نوع گاز مورد استفاده در آن، به دو نوع تقسیم بندی می شوند:

1. منبع انبساطی قابل تنظیم
2. منبع انبساطی دیافراگمی

مزایای منبع انبساط بسته

• احتمال خوردگی و رسوب گذاری پایین
• کاهش هزینه های بهره برداری
• توانایی تنظیم فشار
• ضرورت نداشتن نصب آن در بالاترین ارتفاع

چگونگی ارزیابی حجم مخزن انبساط مورد نیاز نسبت به ساختمان

اولین گام برای ارزیابی حجم مورد نیاز منبع انبساط ، باید به مواردی مانند نوع و جنس سیستم گرمایشی، محیط و مساحت ساختمان توجه کرد. و همچنین این محاسبه باید قبل از خرید منبع انبساط انجام شود. منبع انبساط در حجم های مختلفی تولید می شوند. و باید حجم مناسبی را برای مخزن مورد نظر انتخاب کنید، که اگر اینطور نباشد باعث بروز یکسری مشکلات اعم از سرازیر شدن آب از داخل مخزن و هدر رفتن آب می شود. به این صورت که اگر حجمی را انتخاب کنید که نسبت به منبع مورد نظر بیشتر باشد، فشار آب را برای انتقال کاهش می دهد و یا بالعکس.

چه عواملی بر ارزیابی حجم مخزن انبساط تاثیرگذاراست؟

• حداکثر دما
• حداکثر فشار
• در نظر گرفتن حجم آب در حال گردش در سیستم گرمایشی
• پتانسیل دمایی دیگ
• سنجش میزان انبساط

علائم خرابی منبع انبساط چیست ؟

1. گرفتگی لوله های رفت و برگشت موتورخانه به مخزن انبساط ( راه حل : تعویض لوله های منبع )
2. پوسیدگی و خوردگی جداره منبع، که نشتی و چکه کردن آب از قسمت های پوسیدگی جداره از نشانه های آن می باشد. ( راه حل : تعویض منبع )
3. سرازیر شدن آب منبع، که می تواند بر اثر معیوب شدن قسمت فلوتر منبع باشد.
4. پوسیدگی و سوراخ شدن توپی مخزن انبساط
5. رسوب گرفتن فلوتر
6. کهنه شدن قطعات داخلی فلوتر

آیا برای تعمیر و سرویس منبع انبساط و سایر تاسیسات می توانید به ما مراجعه کنید؟

البته که می توانید؛ شرکت فنی مهندسی تهویه گستر راگا با وجود کادر حرفه ای و متخصص در زمینه خدمات، تعمیر و نصب منبع انبساط و سایر امور تاسیساتی، به صورت 24 ساعته در هر روز و هر لحظه و حتی در مواقع اورژانسی آماده سرویس دهی و خدمات رسانی به شما عزیزان می باشد.